Alkole Bağlı Karaciğer Hastalıkları

“Alkol, bütün kötülüklerin anasıdır.” sözü aslında günümüzde alkolün sebep olduğu olumsuz durumları anlatmak için birebir doğruluğu olan atasözüdür. Alkolün sebep olduğu istenmeyen durumlara “sağlığı yitirmek” eklendiğinde, geri dönüşümü imkânsız olabilen birçok durumla karşılaşılabilir. Örneğin; alkole bağlı karaciğer hastalıkları, günümüzde giderek artmakta ve ne yazık ki karaciğer kanserine kadar varabilen sonuçlar doğurmaktadır. Bu nedenle, “sağlığı yitirmek” derecesine gelen alkol kullanımları, erken evrelerde kesilmez ise mutlaka ilerde “alkole bağlı karaciğer hastalıkları” ile karşılaşmak kaçınılmaz bir son olacaktır. Alkole bağlı karaciğer hastalıkları nelerdir, alkole bağlı karaciğer hastalıkları nasıl belirti verir, alkole bağlı karaciğer hastalıklarının tedavisi nasıl yapılır gibi birçok sorunun yanıtını bulabileceğiniz bu içerikte “Alkole Bağlı Karaciğer Hastalıkları” formlarını da inceleme şansını bulabilirsiniz.

Alkole Bağlı Karaciğer Hastalıklarına Genel Bakış

İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin batı kısımlarında yani “alkol tüketiminin fazla olduğu bölgelerde sık görülen alkole bağlı karaciğer hastalıkları, her geçen gün artmaya da devam ediyor. Alkol alımı sonrası mide ve bağırsaklara geçen alkol karaciğere gider ve burada yıkımı gerçekleşir.  Alkolü parçalayan karaciğerin de sınırlı bir “kapasitesi” olduğu için, belirli bir miktar üzerinde temin edilen alkol, tüm vücudu etkilemektedir ve karaciğer de alkolün “etkisini” azaltmak için daha da çalışır ve diğer fonksiyonlarını aksatır. Eğer ki, hastanın sürekli devam eden bir alkol alımı varsa süreç içerisinde karaciğer hücreleri hasar alabilir ve yapısal değişikliklere zemin hazırlayabilir.

Alkolde bulunan “etanol” karaciğerde parçalandığı için doğal olarak karaciğer hücrelerini tahrip eder. Zaten, alkolün sindiriminden oluşan asetaldehit ise karaciğer için zehir anlamına gelir. Bu nedenle, alkole bağlı karaciğer hastalıkları, bir süre içinde değil “uzun alkol alımları” sonucunda geri dönüşümsüz olarak meydana gelir.

Alkole Bağlı Karaciğer Hastalıkları Hangileridir?

Türkiye’de yapılan birçok araştırma sonucunda karaciğer sirozuna yol açan faktörler arasında alkol, 3. Sırada yer almaktadır. Zira, alkole bağlı karaciğer hastalıkları ilk olarak; karaciğer yağlanması, alkole bağlı hepatit ve siroz olarak seyretmektedir.

Hastalarda şikâyetler ve muayene bulguları alkole bağlı karaciğer hastalıklarının evresiyle değişkenlik gösterebilmektedir. Yani, siroz gelişene kadar herhangi bir şikâyet yâda belirti görülmemesi de olağan bir durumdur. Bu nedenle, “gereğinden fazla” alkol tüketen kişilerde “periyodik muayene” çok önemlidir. 3 ayda 1 olmak üzere karaciğer tetkikleri, 6 ayda bir de ultrasonografi çekilmeli ki, hastalığın başlangıcı ve seyri hemen tespit edilebilsin.

Karaciğer Yağlanması (Alkolik Yağlı Karaciğer)

Alkol alanların %90’ında görülen bir hastalık olan karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinde yağ birikmesi sonucunda meydana gelir. Alkole bağlı karaciğer hastalıkları arasında en erken görülen hastalık olarak bilinen karaciğer yağlanmasında hastanın karaciğerinde büyüme görülür. İştahsızlık, kusma, göbek çevresinde ağrı ve bulantı gibi birçok belirtiyle ortaya çıkan karaciğer yağlanması esnasında yapılan kan testleri normal çıkabilir.

Alkole bağlı karaciğer yağlanmasıyla karşılaşan bir hastanın “akıbeti” ne yazık ki belli olmamakta ve ne kadar sürede alkolik hepatit yâda sirozla karşılaşacağı net olarak kestirilememektedir. 5-6 hafta içerisinde alkol alınmaz ise karaciğerdeki yağlanmanın normale dönme olasılığı yüksek olduğundan ötürü doktorlar, alkole bağlı karaciğer yağlanması olan kişilere “alkolü bırakma çağrısı” yapmakta ve gelecekte “siroz” hastası adayı olduğunu rahatlıkla beyan edebilmektedir.

Alkolik Hepatit

Karaciğer yağlanması söz konusu olduğunda doktorun tüm uyarılarını dinlemeyerek “alkol alımına” devam eden kişide siroz öncesi hastalık tablosu, alkolik hepatittir. İştahsızlık, bulantı, kilo kaybı ile doktora başvuran birçok kişi “alkolik hepatit” tanısı koyulduğunda oldukça şaşırabilir. Zira, alkolik hepatit hiçbir belirti vermeden de ilerleyebilen bir hastalıktır.

Alkolik hepatit tanısı koyulan bir hastanın karın boşluğunda sıvı birikimleri, gözlerde sararma, dalak büyümesi ve karaciğer koması gibi durumlar görülebilmektedir. ALT hafif yüksek ve AST de yüksek seyreder ve kanda lökosit artışı görülür.

Eğer alkol alımı “halen” devam ederse 24 ila 42 ay içerisinde “siroz hastalığı” ile karşılaşılma olasılığı çok yüksektir. Bu nedenle, alkolik hepatit tanısı koyulduğunda hemen alkol bırakılır ise 8 ila 24 hafta içerisinde hastalıkta gerileme başlar ve 6 ila 12 ay aralığında da hastalık normal seyirlere dönebilir. Ancak, bu durum hastanın mevcut sağlık durumuna göre değişebilmektedir. %20 olguda bir siroza rastlanıldığını varsayarsak, bazı hastalarda karaciğer fonksiyonlarının bozulduğu ve ölümlerin meydana geldiği de ihtimaller dâhilindedir.

Alkolik Siroz

Alkolik hepatit sonrasında meydana gelen hastalık, siroz olarak bilinir. Alkol alışkanlığı uzun süreli ve sık olarak devam eden kişilerin yaklaşık %15’inde siroz görülür. Fark etmeden siroza yakalananların sayısı ise yadsınamayacak kadar fazladır.  İştahsızlık, ateş, sağ üst kadran ağrısı, parotis bezlerde büyüme, testis atrofisi, kısırlık ve hafıza kaybı gibi birçok belirti veren alkolik sirozun en büyük belirtisi ise “ellerde titreme” şikâyetidir.

Alkolik siroz muayenesinde ise gözlerde sararma, dalak büyümesi, mide kanamaları, on iki parmak bağırsağı ülseri gibi birçok duruma rastlanabilir ve “kesinlikle” alkol alımının acilen durdurulması gerekir. Zira, alkolik siroz tanısı koyulan bir hastanın ortalama yaşam süresi 50 aydır ve 4 yıl sağ kalım oranı ise %50 olarak belirlenmiştir.

Alkolik Karaciğer Hastalıklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Alkole bağlı karaciğer hastalıkları söz konusu olduğunda” tedavi” mutlaka dört başlık altında toplanır. İlk olarak alkolün kesilmesi sağlanır, destekleyici tedaviler alınır, ilaç tedavisi düzenli bir şekilde devam ettirilir ve karaciğer nakli gerekiyorsa nakil alınır. Aksi halde, alkole bağlı karaciğer hastalıklarının son aşaması olan siroz, ölümle sonuçlanabilir.

Karaciğer testlerinde belirgin derecede bozukluklar olan hastalarda “alkolik hepatit” yâda “siroz” tanısı varsa hastanede yatırılması uygun olabilir. Beslenme programlarına alınan bu hastalara, potasyum başta olmak üzere magnezyum gibi minerallerle birlikte C, K, B vitaminleri ve folik asitler verilebilir.

Alkolik Hepatit Tedavisi

Alkole bağlı karaciğer hastalıklarından birisi olan alkolik hepatit tedavisi ise beslenme bozukluğunun düzeltilmesi ile başlanır. Ağızdan besleme yeterli olmayacaksa damardan beslenme solüsyonları sağlanabilmektedir. Kortizon tedavilerinin yanı sıra sarılık, bulantı vb. gibi şikâyetleri olan hastaların ise yatarak tedavileri sağlanabilir.

Alkolik Karaciğer Hastalıklarının Tanısı ve Tedavisi İçin Dr. Meral Sözen Sizi Bekliyor!

Alkole bağlı karaciğer hastalıkları, günümüzde sıkça görülen hastalıklar kategorisinde yer almaktadır. Eğer siz de alkole bağlı karaciğer yağlanması, alkolik hepatit ve siroz gibi hastalıklardan şüpheleniyor yâda bu hastalıklara sahipseniz, Dr. Meral Sözen ile birlikte alkol alımına “dur” diyebilir ve yeniden sağlığınızı kazanabilirsiniz.

Unutmayın, hiçbir şey için geç kalmadınız…