Günümüzde erkeklere nazaran daha çok kadınlarda görülen bir rahatsızlık olarak da bilinen primer biliyer siroz, karaciğerde yer alan küçük safra kanalının iltihaplanması ile karakterizedir. Safra sıvısını karaciğerden safra kesesine taşımakla görevli olan safra kanallarının iltihaplanması, şişme yâda kronik inflamasyonlar sebebiyle oluşur. Safra kanalları ise zarar gördüğü için biriken safra ve çeşitli maddeler karaciğere zarar vermeye başlar. Primer biliyer siroz ise karaciğerdeki safra kanallarında iltihaplanmaya sebep olarak, karaciğerde hasarı başlatır. Primer biliyer siroz nedir, primer biliyer siroz belirtileri nelerdir, primer biliyer siroz neden olur, primer biliyer siroz komplikasyonları nelerdir, primer biliyer siroz tedavisi nasıl yapılır gibi birçok sorunun yer aldığı “Primer Biliyer Siroz” başlıklı bu yazımızda primer biliyer siroz aşamalarına dair birçok bilgiye de ulaşabilirsiniz.
İçindekiler
- Primer Biliyer Siroz Nedir?
- Primer Biliyer Siroz Belirtileri Nelerdir?
- Primer Biliyer Siroz Neden Olur?
- Primer Biliyer Siroz Komplikasyonları Nelerdir?
- Osteoporoz (Kemik Erimesi)
- Vitamin Eksiklikleri
- Safra Taşı
- Yağ Emilim Bozukluğu
- Sarılık
- Karaciğer Sirozu
- Karaciğer Kanseri
- Karaciğer Yetmezliği
- Primer Biliyer Sirozun Gelişim Aşamaları Nelerdir?
- Primer Biliyer Siroz Nasıl Tedavi Edilir?
Primer Biliyer Siroz Nedir?
Karaciğer yetmezliği gibi ciddi komplikasyonları zaman içerisinde mümkün hale getiren kademeli kronik karaciğer hastalığı olarak bilinen primer biliyer siroz, günümüzde kadınları daha fazla tehdit eden bir hastalıktır. Karaciğerdeki safra kanallarına zarar veren primer biliye siroz, doğal olarak yine doğrudan karaciğeri etkileyecektir. Biriken tüm safra sıvısı yâda diğer toksik maddeler, kalıcı yaralara ve siroza sebebiyet verir. Kişiye net bir yaşam süresinin verilememesi ise hastanın genel sağlık durumuna göre değişebileceği için primer biliyer siroz hastalığı, önemli bir karaciğer hastalığı olarak kabul edilmektedir.
Primer Biliyer Siroz Belirtileri Nelerdir?
Karın, kas ve eklemlerde ağrı başta olmak üzere primer biliyer siroz belirtileri;
- Ciltte kaşıntı
- Halsizlik
- Sarılık
- İshal varlığı
- Cilt renginin koyulaşması
- Göz ve dudaklarda kuruluk oluşması
- İştah kayıpları
- Kemiklerde çatlaklar vb. (osteoporoz)
- Kilo verme
- Ödemlerin varlığı
- Kolestrol yüksekliği
- Zihinsel değişimlerin görülmesi
- Cilt ve gözaltında “ksantomalar” adı verilen küçük sarı yâda beyaz yumrulardır.
Primer Biliyer Siroz Neden Olur?
Otoimmün hastalıklar sınıflamasına giren primer biliyer siroz, bağışıklık sisteminin karaciğer dokularını yabancı yâda zararlı olarak algılaması ve saldırması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Çünkü; bağışıklık sistemimiz, bakteri yâda virüs gibi tüm zararlı “bileşenleri” yok etmeye yarayan bir sistemdir. T hücreleri adı verilen bu korumacı hücreler ise karaciğere saldırdığında safra kanalındaki hücrelere zarar verir ve primer biliyer sirozun ortaya çıkışını tetikler. Genetik ve çevresel etkenlere bağlı olarak gelişen bu “saldırma” durumunun sebebi tam olarak hala çözülebilmiş değildir. Ancak, 30 ila 60 yaş arasında iseniz, primer biliyer siroz hastalığı olan bir yakınınız varsa, sigara içiyorsanız primer biliyer siroz hastalığı için risk faktörü taşıyorsunuz demek doğru olacaktır.
Primer Biliyer Siroz Komplikasyonları Nelerdir?
Primer biliyer siroz hastalığının beraberinde getirdiği komplikasyonlara ise daha detaylı bakmak ve hastalığı ne derecede etkilediğini görmek oldukça önemlidir.
Osteoporoz (Kemik Erimesi)
Kemik erimesi hastalığı olarak da bilinen osteoporoz, primer biliyer siroz ile halen daha bağlantısı bulunmamış bir hastalıktır. Ancak, primer biliyer sirozun en çok görülen komplikasyonu ise osteoporozdur.
Vitamin Eksiklikleri
Safra akımının bozulması ile birlikte yağ sindirimi ve emilimi bozulur. Bunun yanında yağda eriyen vitaminler olan A,D,E ve K vitamini eksiklikleri primer biliyer sirozda sık görülür.
Safra Taşı
Primer biliyer siroz hastalarında safra taşımı oluşumuna rastlanabilmektedir. Bu nedenle, doktorunuz taş oluşmasını engellemeye yardımcı olacak ilaçlar yazabilir.
Yağ Emilim Bozukluğu
Deri altında, tipik olarak eklem ve göz çevresinde görülebilen yağ birikimine neden olan yağ emilim bozuklukları, primer biliyer sirozda görülür. İleri evredeki primer biliyer sirozda görülen bu belirtiye ek olarak ishal, yağlı dışkı ve ani kilo kayıpları da görülür.
Sarılık
Primer biliyer siroz çok ilerlediğinde ve karaciğer normal çalışma düzenini aksattığında görülen sarılık, ciltte ve gözde sararmalar ile kendini belli eder.
Karaciğer Sirozu
Primer biliyer sirozun ilerlemesi durumunda son evre siroz evresidir. Tüm karaciğer hasar görür ve karaciğer yetmezliği riski başlar.
Karaciğer Kanseri
Primer biliyer siroz tanısı konulan kişiler her 6 ve 12. Aylarda mutlaka karaciğer kanseri kontrolüne gelmelidir. Çünkü, karaciğer kanserinin ilk evrelerini daha önce saptamak ve kanseri durdurmak için bu kontroller oldukça önemlidir.
Karaciğer Yetmezliği
Primer biliyer siroz kaynaklı meydana gelen karaciğer yetmezliğinin tedavisi ancak karaciğer nakli ile mümkündür.
Primer Biliyer Sirozun Gelişim Aşamaları Nelerdir?
Karaciğeri ne kadar etkilediğine bağlı olarak primer biliyer sirozun 4 evresi tanımlanmıştır. İlk evrede, safra kanallarının duvarlarında iltihaplar ve hasarlar söz konusu iken ikinci evrede ise küçük safra kanalları ve çevresindeki karaciğer hücreleri olaydan etkilenmektedir. Üçüncü evrede ise hasarın yaygınlğı genişleyip karaciğerde daha geniş bir alanda hastalık etkisini göstermektedir. Son evre de siroz ile karşılaşılır. Yani, son evrede karaciğerdeki yararlanmalar ve zararlar artık “kalıcı” durumdadır.
Primer Biliyer Siroz Nasıl Tedavi Edilir?
Primer biliyer siroz için tedavi şekli karaciğer hasarını mümkün olduğunda engellemek ve hastadaki belirtileri azaltmak yönünde seyir eder. Ursodeoxycholic acid yâda UDCA olarak belirlenen ilaç tedavisi ile safranın karaciğer ve ince bağırsağınıza hareket ettirilmesini destekleyen “doğal safra asidi” vücuda sağlanmış olur. Karaciğer hasarını azaltmaya yardımcı olan bu ilaç tedavisi sonrasında doktorunuz var olan belirtiler için de ilaç yazabilir. Göz kuruluğu, kaşıntı, ağız kuruluğu ve bağışıklık sistemi baskılayıcısı gibi birçok amaçla yazılan ilaçların çoğu, vücuttaki belirtileri ve hastalığın ilerleyişini engellemek içindir.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
“Alkol, bütün kötülüklerin anasıdır.” sözü aslında günümüzde alkolün sebep olduğu olu…
Devamını OkuHepatit B virüsü adı verilen bir mikroorganizmanın neden olduğu karaciğeri etkileyen …
Devamını Oku