Bugün size yutma güçlüğünden bahsedeceğim. Yutma fonksiyonu aslında çok önemli ve birçok organın ve sistemin karıştığı bir fonksiyon. Yemeklerin ağzımıza girmesiyle birlikte tükürük salgısının sağlanması bu tükürüğün yediğimiz gıdayı yumuşatması, dişlerin sayesinde bu öğütülmenin küçük parçalara ayrılmanın sağlanması sonrasında dil fonksiyonu ile birlikte bu yiyeceklerin borusuna doğru itilmesi yutak bölgesindeki sinirlerin doğru çalışmasıyla birlikte solunum kaslarının kasılıp solunum yolunun kapatılması ve gıdaların yemek borusuna gitmesiyle yutma fonksiyonu gerçekleşiyor. Sonrasında yemek borusunda yemek borusunun kasılma ve gevşeme hareketleriyle birlikte gıdalar mideye taşınıyor. Bu taşınma sonrasında midede sindirim işlemi devam ediyor. Şimdi yutma güçlüğüyle seyreden hastalıkları başında hastalarımızın tükürük beziyle fonksiyon bozukluğuyla giden romatolojik hastalık olan Şögren Sendromu gibi bir hastalığının olmadığını tespit etmemiz gerekiyor. Bunu zaten hastalarda ağız kuruluğu, dil kuruluğu, diş hijyeninde bozuklukla seyreden durumlar hastaların eğer yutma güçlüğü de eşlik ediyorsa burada tanımız çok daha kolay. Sonrasında yemek borusu ve soluk borusunun birleştiği yutak bölgesindeki kas fonksiyon bozuklukları, sinir bozuklukları yani geçirilmiş felçler, inmeler, gemik atak dediğimiz durumlar bu bölgenin tümörleri yutma güçlüğüne neden olabiliyor. Bunların değerlendirilmesi de yapıldıktan sonra yemek borusuna geliyoruz. Yemek borusuna yemek borusu yukarı bölgenin kasılması aşağısının gevşemesiyle gıda aşağı doğru ilerlemesini sağlıyor. Buradaki yemek borusu, fonksiyon bozukluklarında motilite bozukluğu dediğimiz durumlarda yutma güçlüğü, yemeklerde takılma hissi, zorlu yutma, yutkunurken boğaz hareketleriyle gıdaların yönlenmesini sağlama gibi bir durumlar hastanın zaten hastalık öyküsünü aldığımız sırada kendisinin ifade ettiği durumlar. Dediğimiz durumda yemek borusun ucundaki kas yapısının daha sıkı kapanması nedeniyle eh belli gıdanın orda birikmesi, sonrasında da yer çekimi etkisiyle ani olarak mideye geçmesi hastaların eh yemek burada boğazımda takılıyor. Su içmeden eh bunu ilerletemiyorum. Sonrasında da bir gaz çıkıyor şeklinde ifadesiyle biz ön tanı olarak bu akalazya dediğimiz durumu değerlendirebiliyoruz. Bunun dışında olan hastalarda sürekli asit maruziyeti nedeniyle yemek borusunda bir takım yaralar, ülserler oluşuyor. Bu ülserlerin oluşmasıyla birlikte o bölgenin kasılma bozuklukları ya da gıdalar geçerken o bölgede ağrı duyma rahatsızlık hissi duymayla giden durumlar karşımıza çıkabiliyor. Bunun dışında yemek borusunda dediğimiz hastaların az suyla hap yutmasıyla birlikte kapsüllü formlarda yemek borusuna eh geçici süreyle bu hapı, yapışması ve sonrasında ilerlemesiyle eh bu bölgede tahrişin oluşması durumunda da eh hastalarımız yutma güçlüğünden bahsedebiliyor. Özellikle alerjik reaksiyonları olan hastalarda dediğimiz durumda da hastalarımız yutma güçlüğü, ağrılı yutmayla eh bize gelebiliyor. Bunların değerlendirilmesi eh önemli. Bunun dışında yemek eh yemek mideye sonra midede uzun süre kalması midenin çıkış bölgesindeki tıkanıklıklar, ülserler midenin midede gıdanın daha uzun süre kalmasını ve bu da fizyolojik reflü dediğimiz durumun gerçekleşmesini sağlıyor. Hastalar midede bu gıdaların uzun süre kalmasından dolayı rahatsız olup kusuyorlar. Mide içeriği ve asidin yemek borusuna yaptığı harabiyetten dolayı hastalarımız yutma güçlüğü yaşayabiliyor. Burada da yapılması gereken işlemler mutlaka öncelikle hastaların hastalık öyküsü eşlik eden belirtilerinin eşlik eden hastalıklarının değerlendirilmesi. Sonrasındaki aşamada muayenede genellikle yutma güçlüğüyle ilgili çok ciddi bulgular görmemekle birlikte genel sistemik muayene romatolojik hastalıkların tespiti. Midede ele gelen bir lezyonun varlığı gibi durumlar Sonrasında hastalarımıza endoskopik incelemelerle ağızdan girerek yemek borusu, yutak, mide, on iki parmak bağırsağın değerlendirmesi bu bölgede herhangi bir patolojinin olup olmadığı değerlendiriliyor. Bunlarla herhangi bir bu sonuca varamadıysak baryumlu grafiklerle yemek borusunun yutma işlemi sırasındaki hareketleri değerlendirilip bunlara göre bir ön tanı verilebiliyor. Ya da monometri dediğimiz işlemlerle yemek borusu eh fonksiyonları değerlendiriliyor ve bu bölgedeki kasılma bozuklukları, kasılmalardaki terslikler değerlendirilerek ya da eşlik eden romatolojik hastalıkların bulguları tespit edilerek hastalarımıza bir tanı konmamız sağlanıyor. Yutma güçlüğünün en çok korktuğumuz nedenlerinden birisi. Yemek borusu kanseri. Kanserlerde genellikle endoskopik görüntülerde eh bu hemen tespit edilebiliyor. Bu tespitle birlikte de hastalar eh biyopsi alınıp cerrahiye yönlendirilebiliyor. Bağırsak eh da olduğu gibi eh yemek borusunda daküküler oluşumlar olabiliyor. Özellikle geçirilmiş akciğer enfeksiyonları eh bu yutmayla eh seyreden eh sistemik hastalıklarla seyreden durumlarda basınç artışıyla birlikte bir takım oluşabiliyor. Bunlar tükürükler de olabilir bu işlemler sırasında görebiliyoruz. Yiyecekler gidip orada tıkandın orada takıldığında özellikle hastalar o bölgede ağrı hissini çok rahat bir şekilde ifade edebiliyor. Bunun dışında alınmış radyoterapi gibi yöntemlerle yani geçirilmiş kanser tedavilerinden sonra da bu bölgelerde yutma güçlüğüyle ilgili problemler sık gördüğümüz problemler arasında bunların tedavisinde altta yatan nedene yönelik tedaviler uygulanmakta ve eh bu eh şekilde eh hastalarımızın sağlıklı bir şekilde yaşaması yutma fonksiyonlarının yerine getirilmesi sağlanmakta. Nörolojik problemlerle seyreden durumlar eh biraz daha ciddi çünkü yutma fonksiyonunun yeterli düzeyde yapılmaması ve soluk borusunda gıdaların geçmesiyle birlikte tekrarlayan akciğer enfeksiyonu gibi eh daha hayati tehdit durumlar görülebiliyor. Bu durumda hastaların mide tüpüyle beslenmesi, ağızdan gıda alımının engellenmesi katı ya da sıvı gıdalarla eğer yutma bozukluğu oluyorsa buna yönelik diyetinin düzenlenmesi gerekebilir. Eğer yutma güçlüğünüz varsa, kilo kaybınız varsa eşlik eden romatolojik hastalığınız varsa ya da nörolojik bir problemli baş etmek zorundaysanız mutlaka bir gastronomi takibinde olmalı. Ve bununla ilgili problemlerimizin çözümü için fırsatları kollamanız gerekir.